Te chësc regolamënt d’adoranza él gnü adorè la forma mascolina a na moda che al sides plü saurì da le lì; le regolamënt vel sambëgn inće por les ëres.

A Informaziuns generales

Art. 1 Funziuns y sorvisc dla Biblioteca provinziala

(1) La Biblioteca provinziala é gnüda metüda sö dl 1982 y porta le inom dl studié y politich Dr. Friedrich Teßmann. Aladô dl art. 1, coma 3 dla lege provinziala n. 5 àra la funziun de abiné adöm, de tignì sö y de mëte a desposiziun libri, publicaziuns y materiai documentars por ti dè la poscibilité ai zitadins da se dè jö cun la sciënza, la leteratöra y l’ert, sciöche inće cun la varieté dla cultura da chilò y de d’atri raiuns.

(2) La Biblioteca provinziala ademplësc sües funziuns cun le pité dantadöt chisc sorvisc a sü utënć: 

A) mëte a desposiziun media, lercs de laûr y injins tecnics ti locai dla Biblioteca provinziala
B) imprestè fora media por i adorè fora dla Biblioteca provinziala
C) se procuré operes che ne n’é nia tla Biblioteca provinziala da d’atres biblioteches
D) pité sorvisc de informaziun dantadöt tres informaziuns bibliografiches, vijites cun acompagnadù, seminars, mostres y manifestaziuns

Art. 2 Autorisaziun de adoranza

(1) Autorisà da adorè la biblioteca é:

A) dötes les porsones
B) i ofizi y i sorvisc provinziai

(2) Imprestè fora po:

A) les porsones che à la residënza tla Talia che à cumplì 13 agn
B) les porsones che à la residënza al èster che à n zertificat de residënza
C) les biblioteches nazionales y èsteres tl cheder dl imprëst regional, nazional y internazional
D) i ofizi y i sorvisc provinziai
E) les istituziuns, les lies, les uniuns y les firmes
F) te düć i atri caji po le diretur o la porsona da d’ël inćiariada conzede na autorisaziun.

(3) Che che po s’anuzé dla Biblioteca provinziala ciafa na tessera dla biblioteca. Chësta romagn dla Biblioteca provinziala y ne po de regola nia ti gnì surandada a zacai d’ater. Por ciafè la tessera mëss l’utënt ti dè ala Biblioteca provinziala dötes les informaziuns che va debojëgn por garantì sü bojëgns y les desmostrè cun n documënt cun fotografia varënt. La fotocopia de chësc documënt y le formular d’iscriziun gnarà tignis sö tla biblioteca. L’utënt mëss atira ti lascè alsavëi ala Biblioteca provinziala sce i dać de contat s’à mudé o sce la tessera é jüda a perde. Sce la tessera va manćia garantësc l’utënt - inće sce al ne n’é nia ël de gauja - por dagns eventuai ala Biblioteca provinziala porvia dla maladoranza dla tessera tres terzi. Do che an à lascè alsavëi che la tessera é jüda a perde vëgnel relascè na tessera nöia. Le cost dla tessera nöia vëgn stabilì tl regolamënt dles tarifes dla Biblioteca provinziala.

(4) L’utënt azeta le regolamënt d’adoranza dla Biblioteca provinziala sotescrion le formular d’iscriziun por la tessera dla biblioteca.

(5) La Biblioteca provinziala po cöie adöm y elaborè i dać dles porsones tan inant che al va debojëgn por ademplì sües funziuns sciöche al alda. Chisc dać vëgn tratà aladô dles desposiziuns sön la sconanza di dać varëntes. L’utënt dà jö chilò n’autorisaziun scrita.

(6) Por s’anuzé dla Biblioteca provinziala ne vëgnel nia ghiré tarifes, ater co chëres dades dant tl regolamënt dles tarifes.

Art. 3 Orars de daurida

(1) I orars de daurida vëgn lascià alsavëi sön la plata internet dla biblioteca y tres avisc.

(2) La Biblioteca provinziala po vignitan gnì stlüta por rajuns fondades. La stlüta temporana vëgn lasciada alsavëi adora assà sön la homepage dla biblioteca y tres avisc.

Art. 4 Dovëis generai di utënć

(1) I utënć à da adorè cun cura y da nia dernè les operes che ti vëgn afidades y l’atrezadöra dla Biblioteca provinziala. Al é proibì da trà fora plates y da tó demez ajuntes, da les sotligné y da les lobrì adöm.

(2) La pordüda o le danejamënt de operes, sciöche inće de d’atri ogeć dl inventar dla Biblioteca provinziala mëss gnì rembursè, inće sce l’utënt ne n’é nia instës de gauja. La Biblioteca provinziala definësc la manira y la mosöra dla refata dl dann.

(3) La Biblioteca provinziala po limité l’adoranza de operes de gran valur y les mëte ma a desposiziun por fins scientifics o de laûr spezifics. Te chisc caji val debojëgn dla autorisaziun dl diretur o de na porsona da d’ël inćiariada.

Art. 5 Dërt de control, dërt de verda

(1) I colaboradus dla biblioteca à le dërt de verda. Ai po comanè i utënć. I ordinns di colaboradus dla biblioteca mëss gnì respetà.

(2) La Biblioteca provinziala po mëte sö istalaziuns de control y fà controi por sconè so patrimone. Sce al vëgn damanè mëss i utënć ti mostrè la tessera dla biblioteca ai colaboradus dla biblioteca. Ai mëss inće i lascè ćiarè ite te tasces, rucsoć y mapes.

(3) Sce l’utënt va cuntra les mosöres de control y i ordinns di colaboradus dla biblioteca po le diretur dla biblioteca relascè - do l’avëi amonì zënza suzès - na proibiziun d’adoranza temporana.

(4) Te caji gravënć, p.ej. danejamënć orüs, po le consëi d’aministraziun proibì l’imprëst o l’adoranza.


B Adoranza ti locai dla Biblioteca provinziala

Art. 6 Comportamënt ti locai dla biblioteca, gardaroba


(1) Ti locai di utënć dla Biblioteca provinziala él da fà ademanco de comportamënć che desturba l’adoranza dla biblioteca o d’atri utënć.

(2) Ti locai dla Biblioteca provinziala ne pon nia se tó para cosses che podess mëte al prigo i atri, l’inventar o le patrimone, o che podess tignì sö le decurs dl sorvisc bibliotecar, y gnanca tiers.

(3) Tl salamënt de letöra ne pon nia tó para mantì o de medemo, tasces, rucsoć, ambreles o d’atres cosses che sta te tru. Chisc mëss gnì metüs tles cassëtes de segurëza. Les cassëtes de segurëza po ma gnì adorades tratan l’orar de daurida por s’anuzé dla Biblioteca provinziala. Sce la tle dla cassëta de segurëza va a perde o sce la biblioteca mëss romenè sö le cassëta de segurëza, mëss l’utënt paié i cosć por baratè fora la saradöra.

(4) Tl salamënt de letöra y tla curt interna por la letöra él proibì da adorè fonins, fomé, mangé y bëre.

Art. 7 Adoranza dles lercs de laûr

(1) Les lercs por lì y chëres informatiches po gnì adorades anfat da düć i utënć. Les lercs de laûr ne po nia gnì apostades. La Biblioteca provinziala po indere resservè lercs de laûr sce ara va debojëgn por manifestaziuns internes.

(2) Les lercs de laûr mëss gnì romenades jö vigni dé do che an rové da les adorè.

(3) La Biblioteca provinziala conzed l’adoranza de laptops o d’atri aparać tan inant che i atri utënć ne vëgn nia desturbà.

(4) Ai utënć ti vëgnel metü a desposiziun n numer limité de lercs de laûr cun le computer y cun internet. N valgönes de chëstes à injins periferics sciöche scanners o stampantes. Al é proibì da mudé les configuraziuns dles ressurses dl computer y dla rëi, eliminé dassusc problems tecnics, istalè programs da portadać portà para o dala rëi.

(5) I utënć se tol dant da se tignì ales normes de dërt penal y de sconanza di minorenns, da ne adorè nia y da ne mëte nia fora tles lercs de laûr de EED informaziuns cuntra la lege, y da ne manipolè nia i files y i programs dla biblioteca o de terzi.

(6) I utënć à la poscibilité da adorè internet tres WLAN cun le computer pro lercs de laûr aposta o cun so laptop. Te chësc caje vëgnel ghiré la tarifa de adoranza fissada tl regolamënt dles tarifes. Aladô dles normes de lege varëntes mëss la Biblioteca provinziala memorisé les ativitês internet di utënć y ti les surandè sce al va debojëgn ales autoritês de inrescida. L’utënt detlarëia de ester a öna tres la iscriziun. I minorenns po ma adorè internet cun l’autorisaziun scrita da pert de na porsona autorisada al’educaziun che surantol la responsabilité.

Art. 8 Sorvisc de informaziun y de consulënza 

(1) Ai utënć ti vëgnel metü a desposiziun i sorvisc de informaziun y de consulënza, sciöche inće i mesi d’informaziun dla Biblioteca provinziala, dantadöt catalogs, bibliografies, operes de consultaziun, banches dać y sorvisc online cun i injins che alda laprò.

(2) La Biblioteca provinziala dëida i utënć chirì informaziuns y fà inrescides bibliografiches tan inant che ara va.

Art. 9 D’atri sorvisc por i utënć

(1) I utënć po fà fotocopies por fins de stüde y de inrescida cun les stampantes y les mascinns da copié metüdes a desposiziun tla biblioteca o cun sü aparać da fà jö digitai. I utënć mëss se tignì ales desposiziuns sön i dërć d’autur odüdes danfora dala lege. Por fà fotocopies mësson paié la tarifa stabilida tl regolamënt dles tarifes.

(2) La reproduziun de perts de operes plü vedles, de valur o che se damana n’atenziun particolara po ma gnì fata da colaboradus dla biblioteca o cun süa autorisaziun. Te chisc caji po la Biblioteca provinziala fà fora co che la reproduziun vëgn fata (fotocopies, reproduziun, microforma y.i.i.) sciöche inće de la limité o de la refodè.

(3) Por na reproduziun por fins comerziai (p.ej. restampes, ediziuns facsimile, chertes) o de majera grandëza vëgnel damanè na acordanza spezifica che vëiga danfora inće na cuntraprestaziun. Le medemo vel inće por l’imprëst de operes por mostres o süa adoranza por la registraziun de films y por la televijiun.

(4) Pro i sorvisc por i utënć dla Biblioteca provinziala alda inće vigni forma de relaziuns cun le publich. Por les vijites cun acompagnadù, les mostres y d’atres manifestaziuns vel les regoles stabilides dala Biblioteca provinziala.

(5) Al’entrada dla Biblioteca provinziala él a desposiziun dui automać por boandes frëides y ćialdes y por snacks duc y sarà.


C Adoranza fora dla Biblioteca provinziala

Art. 10 Desposiziuns d’imprëst generales


(1) I media dla Biblioteca provinziala po gnì imprestà fora por gnì consultà fora dla biblioteca. Al é stlüt fora:

A) les operes che mëss ester tres a desposiziun ti locai dla Biblioteca provinziala por garantì la inrescida, l’adoranza y la gestiun dla biblioteca, y dantadöt les operes de consultaziun bibliografiches o d’atres operes de consultaziun.
B) i folieć y les revistes
C) les operes publicades dan l’ann 1910
D) d’atres operes de valur o che ara ne va nia da sostituì saurì
E) d’atres operes che à debojëgn de na cura particolara, sciöche p.ej. ediziuns cun plates singoles
F) les operes dla racoiüda Teßmann dl’Academia Austriaca dles Sciënzes de Viena che é sotmetüdes ales desposiziuns dl contrat de deponüda di 27 de messè dl 1983.

(2) An ne po nia imprestè fora libri a inom de d’atri y dè inant operes imprestades fora. Le titolar dla tessera dla biblioteca é responsabl dla maladoranza dla tessera.

(3) En general pon imprestè fora alplü 20 volums.

(4) L’utënt mëss lascè registré pro la portina de imprëst dötes les operes che al ô imprestè fora. Sce al ti vëgn dè n ejemplar danejè, mëssel ti le dì al personal competënt a na moda da ester bun da desmostrè canche al ret le liber che al ne n’à nia ël danejè le liber.

Art. 11 Terminn d’imprëst, apostaziun

(1) Le terminn d’imprëst por les monografies é de regola de n mëis.

(2) Le terminn de imprëst po gnì arlungé alplü dui iadi de n mëis sce l’opera ne n’é nia gnüda apostada da zacai d’atri. L’arlungiamënt dl terminn mëss gnì fat tres le cunt-online dl utënt o cun l’aiüt di colaboradus dla biblioteca dan la tomanza dl terminn d’imprëst.

(3) Düć i utënć che à lascè alsavëi süa misciun e-mail ciafa n avis por e-mail che i media imprestà fora toma tosc denant che le terminn d’imprëst tomes. La e-mail vëgn menada demez zënza garanzia.

(4) La Biblioteca provinziala po stabilì te caji singui terminns de imprëst plü cörć por garantì les ativitês de stüde o de inrescida o por rajuns de sorvisc; por les medemes rajuns po na opera imprestada fora inće gnì damanada derevers dan la tomanza dl terminn.

(5) Les operes imprestades fora po gnì apostades da n ater utënt. Pornache l’opera dejidrada é dan man ti vëgnel lascè alsavëi al utënt.

(6) Le diretur po fà ezeziuns al art. 10 y al art. 11 te caji motivà, tan inant che ares ne reverda nia la racoiüda Teßmann dla Academia Austriaca dles Sciënzes.

Art. 12 Restituziun

(1) Les desposiziuns che reverda la restituziun dles operes imprestades fora vel sides por les operes dla biblioteca che inće por les operes imprestades tres l’imprëst internazional.

(2) Les operes imprestades fora mëss gnì portades derevers alplü tert le dé che le terminn d’imprëst toma.

(3) Sce l’utënt ne se tëgn nia al terminn d’imprëst ti ortia la Biblioteca provinziala na amoniziun scrita cun laprò la tarifa de amoniziun. Sce l’utënt ne se tëgn nia a chësta amoniziun vëgnel ortié d’atres amoniziuns. La Biblioteca provinziala po, mo ara ne mëss nia, ti recordè al utënt por scrit de rete i libri.

(4) I terminns d’amoniziun, la tarifa d’amoniziun y la proibiziun de imprestè fora libri temporaneamënter é da ciafè tl regolamënt dles tarifes dla Biblioteca provinziala. Les tarifes de amoniziun vëgn ghirades dal pröm dé de tomanza dl terminn de imprëst inant.

(5) Sce l’utënt ne se tëgn nia al terminn d’imprëst po le diretur pronunzié na proibiziun de imprëst temporana, y te caji ziti, po le consëi d’aministraziun pronunzié na proibiziun de imprëst por tres.

(6) Le raport iuridich sön chël che le imprëst se basëia é n contrat de imprëst a chël che al vëgn apliché – zënza aziché les desposiziuns dl regolamënt dla biblioteca – les desposiziuns dl Codesc zivil. La Biblioteca provinziala po realisé la ghiranza de retüda dles operes imprestades y trà ite i cosć che i utënć ti vëgn tres i stromënć dl dërt zivil.

Art. 13 Imprëst internazional

(1) Les operes che ne n’é no tla Biblioteca provinziala no te d’atres biblioteches publiches de Balsan po gnì apostades tres l’imprëst internazional. Por la fornidöra de chëstes operes s’anüza la Biblioteca provinziala dles rëis d’imprëst regionales, nazionales o internazionales, olache al é dan man na convenziun. Les condiziuns generales ti corespogn ai prinzips y ales diretives aconsiades dal’Uniun internazionala dles assoziaziuns dles biblioteches (IFLA). Por l’imprëst nazional vel les desposiziuns dl D.P.R. di 05.09.1967, n. 1501. Le cost é da ciafè tl regolamënt dles tarifes.

(2) En linia de prinzip vëgnel ma comanè operes scientifiches por fins de inrescida y de stüde tres l’imprëst internazional. La leteratöra da devertimënt ne vëgn nia comanada, ater co por rajuns scientifiches.

(3) Al vëgn fat copies de articui y operes stampades o scrites cörtes, articui de folieć y de mëndri toć de n’opera sce al é conzedü.

(4) La Biblioteca provinziala po ti imprestè operes de so patrimone a d’atres biblioteches tl cheder dl imprëst regional, nazional y internazional.


D Desposiziuns finales

Art. 14 Estlujiun de responsabilité


(1) La biblioteca ne respogn nia por les conseguënzes dles violaziuns di dërć d’autur di utënć dles lercs de laûr dl’EED o di dovëis de contrat danter utënć y prestadus de sorvisc te internet.

(2) La biblioteca ne respogn nia por dagns al utënt che vëgn a se le dé porvia de contignüs da fai ti media che al adora, por dagns al utënt porvia dl’adoranza dles lercs de laûr de EED y di media pità ailò, sciöche files o portadus de dać, y por dagns al utënt che vëgn a se le dé porvia dla maladoranza di dać da pert de terzi porvia de na sconanza di dać te internet che ne basta nia.

Art. 15 Estlujiun de garanzia

(1) La biblioteca stlüj fora garanzies che reverda la capazité de funziuonamënt de hard- y software che ara mët a desposiziun y la desponibilité dles informaziuns y di media metüs a desposiziun te chëstes lercs de laûr.

Art. 16 Jüda en forza

(1) Chësc regolamënt d’adoranza va en forza al pröm de jenà dl 2010.